Άρθρα στο διαδίκτυο
4 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου
4 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου
Ένα άρθρο του Δρ. Ι. Μούντζιου MSc, PhD
Παθολόγος Ογκολόγος
Διευθυντής Δ’ Ογκολογικής Κλινικής και Μονάδας Κλινικών Μελετών Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης κατά του Καρκίνου και πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 4 Φεβρουαρίου.
Σκοπός της είναι να δώσει έμφαση στη διαπίστωση ότι μεγάλο μέρος των περιστατικών καρκίνου μπορούν να αποφευχθούν μέσω της πρόληψης, και ότι επίσης μεγάλο μέρος των θανάτων από καρκίνο μπορούν να αποφευχθούν μέσω της έγκαιρης διάγνωσης και της θεραπευτικής αντιμετώπισης. Αποτελεί, δε, μοναδική πρωτοβουλία βάσει της οποίας όλος ο κόσμος μπορεί να ενώσει τις δυνάμεις του για την καταπολέμηση της παγκόσμιας επιδημίας του καρκίνου.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι 84 εκατομμύρια άνθρωποι θα πεθάνουν από καρκίνο κατά την δεκαετία 2015-2025. Κάθε χρόνο, ο καρκίνος σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από ότι το AIDS, η ελονοσία και η φυματίωση μαζί.
Τι είναι ο καρκίνος;
Ο καρκίνος είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για την περιγραφή μιας ομάδας χρόνιων νόσων, που μπορούν να προσβάλουν οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Άλλοι όροι που χρησιμοποιούνται είναι κακοήθεις όγκοι και νεοπλάσματα. Καθοριστικό χαρακτηριστικό του καρκίνου είναι η ανεξέλεγκτη αύξηση και εξάπλωση μη φυσιολογικών κυττάρων, τα οποία είναι επιθετικά (αυξάνονται και πολλαπλασιάζονται με ρυθμούς πολύ ταχύτερους από τους φυσιολογικούς), διηθητικά (εισβάλλουν στους παρακείμενους ιστούς και τους καταστρέφουν) και/ή μεταστατικά (εξαπλώνονται σε άλλα σημεία του σώματος). Εφόσον η εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων δεν ελεγχθεί, μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο.
Το στάδιο της νόσου περιγράφει την έκταση και την εξάπλωση του καρκίνου κατά το χρόνο της διάγνωσης και καθορίζεται βάσει του μεγέθους του όγκου, της εμπλοκής ή μη των παραπλήσιων λεμφαδένων και της παρουσίας ή μη μεταστάσεων σε άλλα σημεία του σώματος. Από τη στιγμή που θα προσδιοριστούν αυτοί οι παράγοντες, ο καρκίνος ταξινομείται ως σταδίου Ι, ΙΙ, ΙΙΙ ή IV, με το στάδιο Ι να είναι το πιο πρώιμο και το IV το πιο προχωρημένο. Όσο πιο νωρίς γίνει η διάγνωση, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες επιβίωσης.
Στην Ευρώπη, κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται 3,2 εκατομμύρια νέα περιστατικά καρκίνου, κυρίως του πνεύμονα, του στομάχου, του ήπατος, του μαστού και του ορθού, και πάνω από ένα εκατομμύριο ασθενείς χάνουν τη ζωή τους. Παρά την πρόοδο που σημειώνεται στην έρευνα και τη θεραπεία της ασθένειας αυτής, ο καρκίνος παραμένει σοβαρή μάστιγα για την υγεία, δημιουργώντας τεράστια επιβάρυνση στους ασθενείς, τις οικογένειές τους και τις κοινωνίες.
Πρόληψη
Ο καρκίνος είναι μια πάθηση για την οποία έχουν ενοχοποιηθεί ποικίλες μεταλλάξεις του γενετικού υλικού. Για τις μεταλλάξεις αυτές φαίνεται ότι παίζουν καθοριστικό ρόλο, πέραν των γονιδιακών, και περιβαλλοντικοί παράγοντες, για τους οποίους τόσο τα άτομα, όσο και οι οργανωμένες κοινωνίες μπορούν να παρέμβουν.
Δεν αναπτύσσουν καρκίνο όλοι οι άνθρωποι με γενετική προδιάθεση και, αντίστροφα, ο καρκίνος μπορεί να πλήξει ανθρώπους χωρίς οικογενειακό ιστορικό της νόσου. Η καρκινογένεση είναι ένα φαινόμενο που απαιτεί χρόνο για να πραγματοποιηθεί και υπάρχουν συνήθως αρκετά στάδια μέχρι ένα φυσιολογικό κύτταρο να μετατραπεί σε καρκινικό. Στον ανώμαλο πολλαπλασιασμό των κυττάρων του καρκίνου συμβάλλει ποικιλία παραγόντων, που περιλαμβάνουν:
-ανωμαλίες στο γενετικό υλικό που οδηγούν σε βλάβες του κυττάρου, ενεργοποίηση γονιδίων, ή σε εξάλειψη ογκοκατασταλτικών γονιδίων
-αδυναμία του αμυντικού συστήματος του οργανισμού να καταστρέψει τα παθολογικά κύτταρα
-φαινόμενα που με την σειρά τους προκαλούνται από σύνθετους παράγοντες, που περιλαμβάνουν έκθεση σε καρκινογόνα, μικρόβια και ιούς, κληρονομικές – προδιαθέσεις, χρήση καπνού, διατροφικές συνήθειες.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κώδικα κατά του Καρκίνου, πολλοί θάνατοι από καρκίνο θα μπορούσαν να αποφευχθούν με την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής. Το κάπνισμα, η χρήση αλκοόλ, η ανθυγιεινή διατροφή, καθώς και οι χρόνιες λοιμώξεις από ηπατίτιδα Β (HBV), ηπατίτιδα C (HCV) και ορισμένα είδη του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι κύριοι παράγοντες για την αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
► Διακοπή του καπνίσματος
Το κάπνισμα είναι παγκοσμίως η κυριότερη αιτία καρκίνου που μπορεί να προληφθεί. Εκτιμάται ότι 25-30% των περιστατικών καρκίνου στις αναπτυγμένες χώρες σχετίζονται με το κάπνισμα. Τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος είναι εμφανή σε 5 χρόνια και γίνονται ακόμη πιο ισχυρά με το πέρασμα του χρόνου.
► Αποφυγή της παχυσαρκίας
Η παχυσαρκία είναι ο δεύτερος σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για χρόνιες νόσους στις δυτικές κοινωνίες και παρουσιάζει σαφή σχέση με τον καρκίνο του παχέος εντέρου, του μαστού (σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες), του ενδομητρίου, του νεφρού και του οισοφάγου (αδενοκαρκίνωμα).
► Άσκηση
Υπάρχουν σαφή στοιχεία που δείχνουν ότι η τακτική σωματική άσκηση μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου, ενώ φαίνεται ότι συμβάλλει επίσης στη μείωση του κινδύνου για καρκίνο του μαστού, του ενδομητρίου και του προστάτη. Η τακτική σωματική άσκηση είναι απαραίτητη για τη διατήρηση φυσιολογικού βάρους, αλλά, σε ορισμένους τύπους καρκίνου, φαίνεται ότι η προστατευτική της δράση είναι ανεξάρτητη από τον έλεγχο του βάρους. Το απαραίτητο επίπεδο σωματικής άσκησης είναι τρεις φορές την εβδομάδα για μισή ώρα. Ο έλεγχος του βάρους και η άσκηση ιδανικά πρέπει να ξεκινούν σε μικρή ηλικία, αλλά, ακόμη και αν ξεκινήσουν αργότερα, τα οφέλη για την υγεία είναι πολύ μεγάλα.
► Υγιεινή διατροφή
Αρκετές επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν την προστατευτική δράση της υψηλής κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών έναντι του κινδύνου για διάφορους τύπους καρκίνου και ιδίως για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού, του οισοφάγου, του στομάχου και του παγκρέατος. Συνιστάται μειωμένη κατανάλωση ζωικών λιπών και κρέατος και αυξημένη κατανάλωση ψαριών, ελαιόλαδου, λαχανικών, φρούτων και δημητριακών.
► Περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ
Τα επιδημιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο της στοματικής κοιλότητας, του φάρυγγα και του λάρυγγα και για καρκίνωμα οισοφάγου από πλακώδες επιθήλιο. Το αλκοόλ σχετίζεται επίσης ισχυρά με τον κίνδυνο για πρωτοπαθή καρκίνο του ήπατος, ενώ έχει παρατηρηθεί συσχετισμός του με τον ορθοκολικό καρκίνο και τον καρκίνο του μαστού. Σύμφωνα με τις συστάσεις, οι άνδρες δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 20 g αλκοόλ την ημέρα (περίπου δύο ποτά) και οι γυναίκες τα 10 g την ημέρα.
► Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο
Ο ήλιος και ιδίως οι υπεριώδεις ακτινοβολίες του αποτελούν το κύριο αίτιο καρκίνου του δέρματος. Τα άτομα με ανοιχτόχρωμα δέρμα κινδυνεύουν περισσότερο, ιδίως όσοι έχουν κόκκινα μαλλιά, φακίδες και τάση να καίγονται εύκολα από τον ήλιο. Η καλύτερη πρόληψη είναι η πλήρης αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο, ή τουλάχιστον η αποφυγή έκθεσης από τις 11 π.μ. έως τις 3 μ.μ. που οι υπεριώδεις ακτίνες είναι πιο έντονες, ενώ κατά τη διάρκεια της έκθεσης είναι απαραίτητη η χρήση αντηλιακού, η οποία ωστόσο δεν πρέπει να οδηγεί σε παράταση της έκθεσης στον ήλιο.
► Εμβολιασμός κατά των ιών που προκαλούν καρκίνο
Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος που πλήττει τις γυναίκες ηλικίας 15-44 ετών στην Ε.Ε. Το κύριο αίτιο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι η επίμονη λοίμωξη του γεννητικού συστήματος από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Στην Ευρώπη έχουν εγκριθεί δύο προληπτικά εμβόλια κατά του HPV. Και τα δύο εμβόλια παρέχουν προστασία έναντι των τύπων 16 και 18 του HPV, που εκτιμάται ότι ευθύνονται για 73% των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου στην Ευρώπη. Η χρήση εμβολίου κατά του HPV συνιστάται σε όλα τα κορίτσια ηλικίας 12 έως 15 ετών.
Καρκίνος του ήπατος. Κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφονται περίπου 30.000 νέα περιστατικά καρκίνου του ήπατος, για την πλειονότητα των οποίων ευθύνεται η χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β (HBV) και τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV). Εδώ και μια εικοσαετία υπάρχει αποτελεσματικό εμβόλιο κατά του HBV, αλλά τα ποσοστά κάλυψης από το εμβόλιο αυτό ποικίλλουν από χώρα σε χώρα. Δεδομένου ότι ο εκλεκτικός εμβολιασμός μόνο των ομάδων υψηλού κινδύνου δεν φαίνεται να αποδίδει, απαιτείται καθολικός εμβολιασμός όλων των παιδιών έναντι του HBV.
► Αποφυγή των καρκινογόνων παραγόντων του περιβάλλοντος
Διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η ρύπανση της ατμόσφαιρας, τα κατάλοιπα φυτοφαρμάκων στο πόσιμο νερό ή τις τροφές, οι διοξίνες ή τα χημικά απόβλητα, έχουν συνδεθεί με αύξηση διαφόρων τύπων καρκίνου. Ο Ευρωπαϊκός Κώδικας κατά του Καρκίνου συνιστά να εφαρμόζονται αυστηρά οι οδηγίες για αποφυγή έκθεσης σε γνωστές καρκινογόνες ουσίες και να ακολουθούνται οι οδηγίες υγιεινής και ασφάλειας για ουσίες που είναι δυνητικά καρκινογόνες και οι επίσημες κρατικές οδηγίες για προστασία από τις ακτινοβολίες.
Ποιες προληπτικές εξετάσεις θα με βοηθήσουν;
Όσο νωρίτερα διαγνωστεί ένας καρκίνος τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες επιβίωσης. Για ορισμένους τύπους καρκίνου υπάρχουν προληπτικές εξετάσεις, οι οποίες είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές και μπορούν να σώσουν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.
ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Μαστογραφία. Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες. Αντιπροσωπεύει το 26,5% του συνόλου των νέων περιστατικών καρκίνου στις γυναίκες στις χώρες της Ε.Ε. και ευθύνεται για 17,5% των θανάτων από καρκίνο. Η μαστογραφία μπορεί να ανιχνεύσει τυχόν αλλοιώσεις στο μαστό προτού ακόμη αναπτυχθεί όγκος που μπορεί να ανιχνευθεί με ψηλάφηση και είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Η εξέταση πρέπει να γίνεται τακτικά μετά την ηλικία των 50 ετών, ενώ σε γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό ή άλλους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του μαστού, ο τακτικός έλεγχος με μαστογραφία πρέπει να ξεκινά νωρίτερα.
Τεστ Παπανικολάου (ΠΑΠ). Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο δεύτερος πιο συχνός τύπος καρκίνου στις γυναίκες παγκοσμίως. Το τεστ Παπανικολάου ανιχνεύει το 90% των περιστατικών καρκίνου και πρέπει να εφαρμόζεται τακτικά από όλες τις γυναίκες από την ηλικία των 20-25 ετών. Η συχνότητα εφαρμογής του εξαρτάται από το ιστορικό κάθε γυναίκας.
ΑΝΔΡΕΣ
PSA. Ο καρκίνος του προστάτη, ένα από τα κύρια αίτια θανάτου από καρκίνο στους άνδρες, μπορεί να ανιχνευθεί μέσω της εξέτασης PSA. Δεν υπάρχουν συστάσεις για καθολική χρήση του τεστ, αλλά το τεστ PSA συνιστάται στους άνδρες με παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του προστάτη μετά την ηλικία των 50 ετών.
ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΦΥΛΑ
Εξέταση για καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού (ορθοκολικός καρκίνος) είναι από τους συχνότερους τύπους καρκίνου και στα δύο φύλα στις αναπτυγμένες χώρες. Ο κίνδυνος αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας. Η προληπτική εξέταση μπορεί να οδηγήσει σε έγκαιρη ανίχνευση τυχόν πολυπόδων και στην αφαίρεσή τους πριν αυτοί καταστούν κακοήθεις, καθώς και στην ανίχνευση τυχόν νεοπλάσματος σε πρώιμο στάδιο. Όλοι οι άνδρες και οι γυναίκες άνω των 45 ετών θα πρέπει να υποβάλλονται σε προληπτική εξέταση.
Ο προσυμπτωματικός έλεγχος στον ασυμπτωματικό πληθυσμό είναι πολύ σημαντικός. Στόχος του είναι να εντοπίσει τα άτομα με ανωμαλίες που υποδηλώνουν μια προ-καρκινική κατάσταση ή μια πιθανή μελλοντική καρκινική κατάσταση, και να τους παραπέμψει αμέσως για τη διάγνωση και τη θεραπεία. Τα προγράμματα προληπτικού ελέγχου είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά για τους συχνούς τύπους καρκίνου.
“Πως λειτουργεί και τι αποτελέσματα έχει η ανοσοθεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα; Οδηγός για τον μη ειδικό”
Τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού βρίσκονται υπό διαρκή ανοσιακή επιτήρηση και το ανοσοποιητικό σύστημα αποτελεί σημαντικό αποτρεπτικό μηχανισμό στη νεοπλασματική εξαλλαγή και στη δημιουργία νεοπλασιών (καρκίνου). Η κατανόηση των μοριακών μηχανισμών που διέπουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος τα τελευταία χρόνια έχει επιφέρει τεράστια ανάπτυξη στον τομέα της ανοσο-ογκολογίας και έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη ιδιαίτερα ελπιδοφόρων θεραπειών, με αιχμή του δόρατος τον πλέον θανατηφόρο καρκίνο στον πλανήτη, τον καρκίνο του πνεύμονα.
Ένα βασικό σημείο ελέγχου της ανοσιακής απόκρισης είναι αυτό μεταξύ του ενεργοποιημένου Τ-λεμφοκυττάρου και του κυττάρου-στόχου που μπορεί να είναι ένα καρκινικό κύτταρο. Τα καρκινικά κύτταρα εκφράζουν διάφορους ανασταλτικούς συνδέτες στην επιφάνειά τους αποτρέποντας την δράση των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων. Το κυριότερο από αυτά είναι ο συνδέτης PD-L1 που συνδέεται με τον υποδοχέα PD1 (Programmed Death 1) του λεμφοκυττάρου. Η ανάπτυξη αντισωμάτων έναντι είτε του υποδοχέα (PD1) είτε του συνδέτη (PD-L1) έχει σαν συνέπεια την διακοπή της κατασταλτικής επίδρασης επί των κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων, εκλύοντας την αντινεοπλασματική ανοσιακή απόκριση.
Με απλά λόγια, αυτό που κάνει η ανοσοθεραπεία είναι ότι «σπάει τα φρένα» της ανοσολογικής απάντησης, επιτρέποντας στα κύτταρα-φρουρούς του ανοσοποιητικού μας συστήματος να επιτεθούν στα καρκινικά κύτταρα.
Δύο αντι-PD1 αντισώματα το pembrolizumab και το nivolumab και δυο αντι-PD-L1 μονοκλωνικά αντισώματα, το atezolizumab και το durvalumabέχουν δείξει εξαιρετικά αποτελέσματα και έχουν πάρει έγκριση από τις ρυθμιστικές αρχές, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική, σε συγκεκριμένες ενδείξεις.
Συγκεκριμένα, το pembrolizumab έχει λάβει έγκριση για ασθενείς με προχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνο πνεύμονα που εκφράζουν τον ανοσοϊστοχημικό δείκτη PD-L1 σε οποιοδήποτε επίπεδο στην πρώτη γραμμή θεραπείας, τόσο στα αδενοκαρκινώματα όσο και στα πλακώδη καρκινώματα του πνεύμονα, με κλινικά σημαντικό όφελος στη συνολική επιβίωση. Το pembrolizumab έδειξε επίσης ότι σε ασθενείς των οποίων οι όγκοι εκφράζουν το δείκτη PD-L1 σε ποσοστό άνω του 50%, η θεραπεία πρώτης γραμμής με ανοσοθεραπεία συγκρινόμενη με τη χημειοθεραπεία συνδέεται με όφελος στη συνολική επιβίωση, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό, αφού είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του καρκίνου του πνεύμονα που εκτοπίζεται η χημειοθεραπεία από την πρώτη γραμμή θεραπείας σε μια επιλεγμένη ομάδα ασθενών με μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα.
Μια αντίστοιχη ένδειξη έλαβε πρόσφατα και το anti-PD-L1 μονοκλωνικό αντίσωμα cemiplimab. Το nivolumab, από την άλλη πλευρά, έχει λάβει έγκριση για τη δεύτερη γραμμή θεραπείας, μετά από αποτυχία χημειοθεραπείας πρώτης γραμμής με βάση την πλατίνα, και μάλιστα ανεξαρτήτως της ανοσοιστοχημικής έκφρασης του PD-L1, τόσο στα πλακώδη καρκινώματα όσο και στα αδενοκαρκινώματα του πνεύμονα.
Πιο πρόσφατα, ο συνδυασμός δυο αναστολέων των σημείων ανοσολογικού ελέγχου, συγκεκριμένα του nivolumab και του anti-CTLA4 μονοκλωνικού αντισώματος ipilimumab, έλαβε ένδειξη σε συνδυασμό με δυο κύκλους χημειοθεραπείας και στη συνέχεια ως θεραπεία συντήρησης, σε ασθενείς στην πρώτη γραμμή θεραπείας, και εδώ ανεξαρτήτως της έκφρασης του βιοδείκτη PD-L1.
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι και στο στάδιο ΙΙΙ (τοπικά εκτεταμένος, ανεγχείρητος καρκίνος πνεύμονα) είχαμε μια πολύ σημαντική εξέλιξη, αφού για πρώτη φορά, ένα αντι-PD-L1 μονοκλωνικό αντίσωμα, το Durvalumab, έδειξε ότι προσφέρει όφελος στο διάστημα μέχρι την πρόοδο νόσου αλλά και στη συνολική επιβίωση όταν προστίθεται σαν θεραπεία συντήρησης μετά την συνδυασμένη χημειο-ακτινοθεραπεία.
Η ανοσοθεραπεία στον καρκίνο του πνεύμονα αλλά και σε άλλους συνπαγείς όγκους εμφανίζει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που αξίζει να μνημονεύσουμε:
Το πρώτο είναι ότι οι ανταποκρίσεις έχουν διάρκεια: Αυτό σημαίνει ότι σε αντίθεση με τη χημειοθεραπεία, που συνήθως επιτυγχάνει βραχυπρόθεσμες υφέσεις, η ανοσοθεραπεία προκαλεί παρατεταμένες ανταποκρίσεις παρέχοντας πολύ σημαντικό κλινικό όφελος, το οποίο συχνά συνεχίζεται για μήνες ή και χρόνια, ακόμη και αν η ανοσοθεραπεία διακοπεί για κάποιο λόγο, όπως για παράδειγμα λόγω κάποιας τοξικότητας. Το φαινόμενο αυτό , που προφανώς συνδέεται με την ανοσολογική μνήμη έχει ως αποτέλεσμα σημαντικό ποσοστό ασθενών να επιτυγχάνει παρατεταμένες ανταποκρίσεις και σε ένα μικρό ποσοστό μακρά επιβίωση, ακόμη και σε μεταστατική νόσο, κάτι που δυστυχώς δεν ήταν συχνό με τη χημειοθεραπεία.
Ένα δεύτερο σημαντικό χαρακτηριστικό της ανοσοθεραπείας είναι τα μικρά ποσοστά τοξικότητας και η πολύ καλύτερη ανοχή των φαρμάκων από τους ασθενείς, σε σχέση με τη χημειοθεραπεία. Πραγματικά, οι περισσότεροι ανοσοθεραπευτικοί παράγοντες δεν προκαλούν πολλές από τις τοξικότητες που συνδέονται με τη χημειοθεραπεία, όπως είναι η αλωπεκία, η ναυτία και ο έμμετος ή και η μυελοτοξικότητα. Η ανοσοθεραπεία δεν χρειάζεται προληπτική ισχυρή αντιεμετική αγωγή και πολύ σπάνια χρήζει υποστήριξης με αυξητικούς παράγοντες για διόρθωση αναιμίας ή ουδετεροπενίας. Εντούτοις, και η ανοσοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει κάποιες σπάνιες αλλά κλινικά σημαντικές τοξικότητες, που σχετίζονται με την υπερδιέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος σε διάφορα όργανα και ιστούς του ανθρωπίνου σώματος.
Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι η ανοσοθεραπεία έχει επιφέρει μια πραγματική επανάσταση στη θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα: Σήμερα θεραπεύουμε τον θανατηφόρο αυτό καρκίνο πολύ διαφορετικά –και πιο αποτελεσματικά- από ό,τι κάναμε 10 χρόνια πριν.
Οι πολυάριθμες κλινικές μελέτες που είναι σε εξέλιξη, αναμένεται να δώσουν απαντήσεις σε φλέγοντα ζητήματα και να προσδιορίσουν το θεραπευτικό αλγόριθμο ώστε ο κάθε ασθενής να λαμβάνει το μέγιστο δυνατό θεραπευτικό όφελος.
2019: Mια Κομβική Χρονιά Στις Θεραπευτικές Εξελίξεις Του Καρκίνου
Διαβάστε όλο το άρθρο όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “The Doctor”…
Καρκίνος: Ένας κινούμενος στόχος
Οι εναγώνιες προσπάθειες καταπολέμησης των κακοήθων νεοπλασιών από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έχουν διαχρονικά συναντήσει μια – – τουλάχιστο –μέχρι σήμερα- ανυπέρβλητη δυσκολία: Οι συμπαγείς όγκοι εμφανίζουν μια αέναη χωρική και χρονική ετερογένεια με συνεχή εξέλιξη των μοριακών χρακτηριστικών τους τα οποία μεταβάλλονται κάτω από την επίδραση τόσο γενετικών όσο και περιβαλλοντικών παραγόντων. Τα χαρακτηριστικά του καρκινικού κυττάρου που σχετίζονται με τις βασικές του λειτουργίες (μεταγωγή αυξητικών ή ανασταλτικών σημάτων, πολλαπλασιασμός, αγγαιογένεση, απόπτωση κ.ά) μεταβάλλονται συνεχώς είτε αυθόρμητα είτε κάτω από την πίεση της θεραπευτικής διαδικασίας.
Bevacizumab+erlotinib: η νέα θεραπευτική προσέγγιση για τους ασθενείς με Mη μικροκυτταρικό καρκίνο πνεύμονα και μεταλλάξεις του EGFR.
Ο καρκίνος του πνεύμονα εξακολουθεί να αποτελεί μια παγκόσμια μάστιγα και την πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο σε όλο τον πλανήτη. Τα τελευταία χρόνια, η κατανόηση της μοριακής βιολογίας που βρίσκεται πίσω από την παθογένεια της νόσου έχει οδηγήσει σε πολύ σημαντικές θεραπευτικές εξελίξεις, ιδιαίτερα στο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΜΚΠ), που αποτελεί και τη συχνότερη μορφή καρκίνου του πνεύμονα (85% των περιπτώσεων) .
Ανοσοθεραπεία του καρκίνου, η υπόσχεση του μέλλοντος.
Τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού βρίσκονται υπό διαρκή ανοσιακή επιτήρηση και το ανοσοποιητικό σύστημα αποτελεί αποτρεπτικό μηχανισμό στον νεοπλασματικό μετασχηματισμό και στη δημιουργία νεοπλασιών.
Συνέντευξη για την αντιαγγειογενετική θεραπεία
H ογκολογία αποτελεί αναμφισβήτητα μια από τις ειδικότητες της ιατρικής επιστήμης με τις περισσότερες εξελίξεις, οι οποίες έχουν και άμεση επίπτωση τόσο στην επιβίωση του ασθενή όσο και στην ποιότητα ζωής του.
Θεραπευτικές εξελίξεις στον καρκίνο του πνεύμονα το 2015
Το φετινό συνέδριο Κλινικής Ογκολογίας της Αμερικανικής Ογκολογίας σηματοδοτήθηκε από δυο σημαντικές μελέτες ανοσοθεραπείας στον καρκίνο του πνεύμονα, και ειδικότερα στη δεύτερη γραμμή θεραπείας στον προχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, όπου οι θεραπευτικές επιλογές είναι περιορισμένες και το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών περιορισμένο.
Θεραπευτικές εξελίξεις στον καρκίνο του μαστού
Ένα από τα χαρακτηριστικά του καρκίνου του μαστού που λαμβάνουμε υπόψη μας ως ογκολόγοι για τη θεραπευτική του αντιμετώπιση είναι το αν τα καρκινικά κύτταρα έχουν στην επιφάνειά τους ορμονικούς υποδοχείς, (Ηormone Receptors, HR), που σημαίνει ότι τα κύτταρα αυτά «τρέφονται» από τις γυναικείες ορμόνες, κυρίως τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη.
Eκδήλωση για τον μήνα κατά του καρκίνου του μαστού στο μουσείο Μπενάκη
Το Τμήμα Ογκολογίας της Novartis παρουσίασε σήμερα το νέο πρόγραμμα ενημέρωσης για γυναίκες με καρκίνο του μαστού: «Είσαι γυναίκα. Είσαι δύναμη!».
Χορήγηση Αντινεοπλασματικών Θεραπειών: Πότε , Πως Και από Ποιον
Η Παθολογική Ογκολογία αποτελεί θεσμοθετημένη από το Ελληνικό κράτος, ανεξάρτητη Ιατρική Ειδικότητα βάσει του Προεδρικού Διατάγματος υπ’ αριθμόν 204, ΦΕΚ 162, Τεύχος Πρώτο, άρθρα 1 και 2 της 15 Ιουλίου 1998, το οποίο ορίζει ότι «Η ιατρική ειδικότητα της Παθολογικής Ογκολογίας περιλαμβάνει τη διάγνωση, τη συστηματική (χημειοθεραπεία, βιολογικές θεραπείες και ορμονοθεραπεία) και υποστηρικτική θεραπεία καθώς και το συντονισμό της συνολικής αγωγής των αρρώστων με κακοήθεις νεοπλασίες».
Ογκολογική Κλινική 251 ΓΝΑ
H Παθολογική Ογκολογική Κλινική του 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας (251 ΓΝΑ) λειτουργεί από το 1996 βάσει του Οργανογράμματος του Νοσοκομείου το οποίο προβλέπει την ύπαρξη Ογκολογικής Κλινικής υπαγόμενης στον Παθολογικό τομέα με αποστολή τη βέλτιστη παροχή ιατρικού και νοσηλευτικού έργου στους ογκολογικούς ασθενείς και την παραγωγή κλινικού, επιστημονικού κι εκπαιδευτικού έργου.
Καρκίνος Τραχήλου Μήτρας
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο τρίτος κατά σειρά συχνότητας καρκίνος στις γυναίκες στις δυτικές κοινωνίες, μετά τον καρκίνο του μαστού και του ενδομητρίου.
Ετερόπλευρο Επίφλεβο σχετιζόμενο με Θρόμβωση Καθετήρα Τύπου “PORT-A-CATH”
Μια 64χρονη γυναίκα με ελεύθερο ατομικό αναμνηστικό υπεβλήθη τον Οκτώβριο του 2013 σε ογκεκτομή (αρ) και σύστοιχο λεμφαδένα-φρουρό λόγω όγκου στο κάτω-έσω 4μόριο του (αρ) μαστού.
Ονυχοδυστροφία - Ονυχόλυση σχετιζόμενη με τη χορήγηση Δοσεταξέλης
Μια 73χρονη γυναίκα με ιστορικό καρκίνο του μαστού προσήλθε στο Ογκολογικό τμήμα του Νοσοκομείου για εκτίμηση ονυχοδυστροφίας-ονυχόλυσης σε αμφότερα τα άνω άκρα.
Σύνδρομο Stevens-Johnson και αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο μετά από έγχυση γεμσιταμπίνης
Ένας 77χρονος άνδρας διεγνώσθη με αδενοκαρκίνωμα κεφαλής παγκρέατος τον Ιούνιο 2012, μετά από ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα και παρακέντηση με λεπτή βελόνη μάζας κεφαλής παγκρέατος.
Δευτεροπαθής Ακροκυάνωση
Ένας 76χρονος άνδρας παρουσιάστηκε για εκτίμηση ενός επίμονου, συμμετρικού εξανθήματος ιώδους χρώματος των άπω φαλαγγών και των υπονύχιων επιφανειών και των δύο άνω άκρων.
Εικόνα του Μήνα
Ένας 24χρονος άνδρας, παρουσιάστηκε με μηνιαίο ιστορικό μιας σταδιακά αυξανόμενης σε μέγεθος, ανώδυνης διόγκωσης στο (αρ) καρωτιδικό τρίγωνο (εικόνα 2), αμφοτερόπλευρης μαστοδυνίας κι ενός επεισοδίου αιμόπτυσης μια μέρα προ της εισαγωγής του.
Διάχυτο λειχηνοειδές εξάνθημα σχετιζόμενο με χορήγηση Ιματινίμπης
Ένας 28χρονος άνδρας με διάγνωση μεταστατικού γαστρεντερικού στρωματικού όγκου (GIST) με πρωτοπαθή εστία το στόμαχο έλαβε θεραπεία με imatinib mesylate , με αρχική δόση 400 mg ημερησίως (παρουσία μετάλλαξης στο εξώνιο 11, απουσία μετάλλαξης στο εξώνιο 9 του ογκογονιδίου C-KIT).
Στοματοφαρυγγική Καντιντίαση
Μία 80χρονη γυναίκα με ιστορικό ψυχωσικών επεισοδίων υπό αγωγή, καθώς και ιστορικό βαρειάς κατάχρησης αλκοόλ και καπνού για πάνω από 50 έτη, παρουσιάστηκε με βράγχος φωνής και δυσκαταποσία από τριμήνου.
Denosumab (XGEVA) ένας νέος φαρμακευτικός παράγοντας για την πρόληψη οστικών συμβαμάτων σε ασθενείς με οστικές μεταστάσεις από συμπαγείς όγκους
Ο ι οστικές μεταστάσεις αποτελούν μια συχνά υποεκτιμημένη επιπλοκή των συμπαγών όγκων και μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό αίτιο τόσο σκελετικής όσο και συστηματικής νοσηρότητας. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, περισσότερο από 1,5 εκατομμύριο ασθενείς με καρκίνο παγκοσμίως εμφανίζουν οστικές μεταστάσεις ενώ σε ποσοστό 50%-70% των ασθενών με καρκίνο και οστικές μεταστάσεις θα εμφανιστούν σκελετικά συμβάματα.
Θεραπευτικές εξελίξεις στον καρκίνο του πνεύμονα
Το φετινό συνέδριο Κλινικής Ογκολογίας της Αμερικανικής Ογκολογίας σηματοδοτήθηκε από δυο σημαντικές μελέτες ανοσοθεραπείας στον καρκίνο του πνεύμονα, και ειδικότερα στη δεύτερη γραμμή θεραπείας στον προχωρημένο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, όπου οι θεραπευτικές επιλογές είναι περιορισμένες και το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών περιορισμένο.
Ανοσοθεραπεία του καρκίνου: Η υπόσχεση του μέλλοντος
Τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού βρίσκονται υπό διαρκή ανοσιακή επιτήρηση και το ανοσοποιητικό σύστημα αποτελεί αποτρεπτικό μηχανισμό στον νεοπλασματικό μετασχηματισμό και την δημιουργία νεοπλασιών.
Καρκίνος Όρχεων
Οι όγκοι από γεννητικά κύτταρα αποτελούν μια ιδιαίτερη και με μοναδικά χαρακτηριστικά νοσολογική οντότητα που χαρακτηρίζεται από αυξημένη επίπτωση σε νέους άνδρες (18-40 ετών) αλλά και από την εξαιρετικά καλή πρόγνωση, ακόμη και στα προχωρημένα στάδια της νόσου.
Από τη γεννετική μεταβολή στη μοριακή στόχευση
Η συστηματική θεραπεία του καρκίνου, η οποία παρουσίασε μια συνεχή πρόοδο σε όλο το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, φαίνεται να εισέρχεται σε μια νέα και σημαντική εποχή, η οποία χαρακτηρίζεται από μια πιο «εκλογικευμένη» επιλογή των θεραπευτικών στόχων του καρκίνου, οδηγώντας στην ανάπτυξη πιο «έξυπνων φαρμάκων» που κατευθύνονται ειδικά σε αυτούς τους στόχους.
Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση των εγκεφαλικών μεταστάσεων στο κακοήθες μελάνωμα
Το κακόηθες μελάνωμα είναι ο τρίτος σε συχνότητα συμπαγής όγκος που εμφανίζει εγκεφαλικές μεταστάσεις κατά τη διάρκεια της φυσικής του εξέλιξης (10-15% των περιπτώσεων), μετά τον καρκίνο του πνεύμονα και του μαστού. Το ποσοστό ανέρχεται στο 50-60% σε νεκροτομικά ευρήματα.